Cách trồng nấm rơm từ mùn cưa năng suất cao

Nấm rơm là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ chế biến và mang lại giá trị kinh tế cao. Trong những năm gần đây, trồng nấm rơm bằng mùn cưa trở thành phương pháp phổ biến nhờ nguồn nguyên liệu dồi dào, dễ kiếm và chi phí thấp hơn so với rơm truyền thống. Tuy nhiên, để thành công và thu hoạch nấm đạt năng suất cao, người trồng cần nắm vững kỹ thuật xử lý mùn cưa, cách gieo meo giống và kiểm soát môi trường nuôi trồng. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ chi tiết cách trồng nấm rơm từ mùn cưa một cách khoa học, dễ hiểu và phù hợp cho cả người mới bắt đầu.

Chuẩn bị mùn cưa đạt tiêu chuẩn

Trồng nấm rơm bằng mùn cưa đòi hỏi nguyên liệu phải sạch và an toàn. Mùn cưa cần được chọn từ gỗ không chứa tinh dầu, không mốc và không có hóa chất độc hại. Nếu mùn cưa còn sót dầu hoặc bị mốc, nấm sẽ phát triển kém, dễ nhiễm bệnh và giảm năng suất.

Để mùn cưa có đủ dinh dưỡng cho sợi nấm phát triển, người trồng nên bổ sung thêm phân hữu cơ như phân chuồng hoai, phân xanh từ thực vật, tro bếp, cùng với một lượng nhỏ phân vô cơ như ure hoặc NPK. Tỷ lệ phối trộn hợp lý sẽ giúp giá thể cân đối dinh dưỡng, tạo môi trường lý tưởng cho sợi nấm phát triển mạnh.

Sau khi phối trộn, mùn cưa cần được xử lý ẩm bằng dung dịch nước vôi loãng 3%. Việc này giúp diệt bớt vi sinh vật có hại, đồng thời điều chỉnh độ pH thích hợp. Độ ẩm lý tưởng sau khi tưới nước vôi nên đạt khoảng 75 đến 80%. Nếu độ ẩm thấp hơn, sợi nấm khó phát triển, còn quá cao sẽ gây úng thối.

Ủ mùn cưa và chuẩn bị địa điểm

Địa điểm trồng nấm phải cao ráo, thoáng mát, sạch sẽ và tránh xa nguồn nước thải hoặc khu vực chăn nuôi để hạn chế nhiễm tạp khuẩn. Không gian cần dễ dàng che chắn, giữ nhiệt và kiểm soát độ ẩm.

Mùn cưa sau khi xử lý được gom thành đống có kích thước rộng 1,5 đến 2 mét, cao khoảng 1,2 mét, khối lượng trung bình từ 250 đến 300kg. Đống mùn cưa được ủ trong vòng 4 đến 6 ngày. Trong quá trình ủ, cần đảo đống ít nhất một đến hai lần để nhiệt và độ ẩm phân bổ đều, tránh tình trạng chỗ quá nóng hoặc quá khô.

Quá trình ủ thành công sẽ giúp mùn cưa đạt độ tơi xốp, giàu dinh dưỡng và loại bỏ phần lớn vi sinh vật gây hại, tạo nền tảng tốt cho việc cấy meo giống.

Chọn và gieo meo giống chất lượng

Meo giống đóng vai trò quyết định đến năng suất và chất lượng nấm rơm. Meo tốt thường có sợi tơ trắng mịn, xen kẽ những đốm hồng nhẹ và có mùi thơm đặc trưng. Nếu meo bị úa vàng, loang lổ màu xanh hoặc có mùi lạ thì đã nhiễm tạp khuẩn, tuyệt đối không sử dụng.

Khi gieo, người trồng có thể dùng khuôn gỗ, rổ nhựa hoặc trực tiếp bằng tay để tạo mô nấm. Meo giống được đặt vào giữa giá thể, sau đó phủ lớp mùn cưa đã xử lý lên trên. Sau khi gieo xong, mô nấm được che phủ bằng bao nilon hoặc tấm bạc để giữ nhiệt và độ ẩm, giúp sợi nấm bung tơ nhanh chóng.

Trong giai đoạn này, điều kiện môi trường cần duy trì ổn định. Nhiệt độ lý tưởng cho sợi nấm phát triển là 25 đến 35°C, độ ẩm không khí giữ ở mức 80 đến 85%. Nếu quá trình ươm được kiểm soát tốt, sau vài ngày mùn cưa sẽ xuất hiện những mảng trắng mịn, chứng tỏ sợi nấm đang phát triển mạnh.

Chăm sóc trong giai đoạn phát triển

Sau khi sợi nấm đã phủ trắng mô mùn cưa, người trồng tiến hành gỡ bỏ lớp che phủ để tạo điều kiện cho nấm đón ánh sáng khuếch tán và thoáng khí. Từ thời điểm này, nấm cần nhiều độ ẩm nên việc phun sương giữ ẩm phải được thực hiện đều đặn.

Độ ẩm trong không gian nuôi trồng cần duy trì ở mức 80 đến 85%. Nếu không khí khô hanh, sợi nấm sẽ bị teo lại, còn nếu quá ẩm sẽ dễ phát sinh nấm mốc và vi khuẩn có hại. Ngoài ra, nhiệt độ cũng phải được theo dõi thường xuyên. Khi thời tiết quá nóng, cần tăng cường phun sương và che chắn, ngược lại nếu trời lạnh thì có thể phủ thêm tấm nilon để giữ ấm.

Đây là giai đoạn quan trọng vì sự chăm sóc đúng kỹ thuật sẽ quyết định đến sản lượng và chất lượng nấm rơm.

Thời gian và cách thu hoạch nấm rơm

Sau khoảng 9 ngày kể từ khi sợi nấm bung tơ, người trồng sẽ thấy xuất hiện các cụm nấm nhỏ. Đến khoảng 12 ngày, nấm phát triển đạt kích thước từ 2 đến 3cm, đây là thời điểm thu hái tốt nhất.

Nếu thu hoạch sớm hơn, nấm chưa kịp tích lũy đủ dinh dưỡng, còn nếu để quá lâu, nấm sẽ nở to, mất đi độ giòn ngọt đặc trưng và giảm giá trị thương phẩm. Khi hái, cần nhẹ tay, tránh làm tổn thương mô nấm và lớp mùn cưa để các đợt nấm sau tiếp tục phát triển.

Một chu kỳ trồng nấm rơm trên mùn cưa thường kéo dài 25 đến 30 ngày. Trong suốt quá trình, nếu chăm sóc tốt, một tấn mùn cưa có thể cho năng suất từ 150 đến 200kg nấm tươi.

So sánh trồng nấm bằng mùn cưa và rơm truyền thống

Qua so sánh có thể thấy trồng nấm rơm bằng mùn cưa có nhiều ưu điểm về chi phí, nguồn cung và năng suất, phù hợp để phát triển lâu dài.

Câu hỏi thường gặp về cách trồng nấm rơm từ mùn cưa

Nấm rơm trồng bằng mùn cưa có ngon như trồng bằng rơm không?

Nấm rơm từ mùn cưa vẫn giữ được hương vị đặc trưng, giòn và ngọt. Nếu chăm sóc đúng kỹ thuật, chất lượng gần như không khác biệt so với trồng bằng rơm.

Có cần phải dùng phân vô cơ khi trồng bằng mùn cưa không?

Có thể bổ sung một lượng nhỏ ure hoặc NPK để tăng năng suất. Tuy nhiên, cần kết hợp với phân hữu cơ và tro bếp để cân đối dinh dưỡng và an toàn cho người tiêu dùng.

Một năm có thể trồng nấm rơm từ mùn cưa mấy vụ?

Người trồng có thể sản xuất quanh năm, tùy vào điều kiện che chắn và kiểm soát môi trường. Thông thường mỗi năm có thể làm từ 4 đến 6 vụ.

Trồng nấm rơm bằng mùn cưa có cần nhiều diện tích không?

Không cần diện tích quá lớn, chỉ cần không gian thoáng mát, cao ráo và dễ kiểm soát độ ẩm. Mô hình nhỏ vài chục mét vuông vẫn có thể cho sản lượng tốt.

Kết luận

Cách trồng nấm rơm từ mùn cưa là giải pháp bền vững, hiệu quả và phù hợp với điều kiện thực tế tại nhiều địa phương. Chỉ cần chuẩn bị mùn cưa đạt tiêu chuẩn, chọn meo giống chất lượng, kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm hợp lý, người trồng hoàn toàn có thể đạt năng suất cao. Không chỉ mang lại nguồn thực phẩm sạch, giàu dinh dưỡng cho gia đình, mô hình này còn mở ra cơ hội kinh doanh đầy tiềm năng.

Nếu bạn đang tìm hướng khởi nghiệp nông nghiệp hoặc đơn giản muốn tận dụng phế phẩm gỗ để tăng thêm thu nhập, hãy bắt đầu với mô hình trồng nấm rơm từ mùn cưa ngay hôm nay.